II. ULUSLARARASIOSMANLI ARAŞTIRMALARI KONGRESİ
Konu Başlıkları
1. Din ve Toplum
Kurucu değerleri bakımından bir ortaçağ imparatorluğu olan Osmanlı Devleti’nde din belirleyici bir öneme sahiptir ve yönetim, hukuk, ekonomi, toplumsal yapı/toplumsal ilişkiler gibi birçok unsur meşruiyetini dinden alır. Bu bağlamda, Osmanlı İmparatorluğu’nun söz konusu mahiyetini ve etnik ve dinsel bakımdan çok çeşitli kimlikleri uzun süre bir arada yaşatması gibi çağdaşı diğer devletlerden farkını ortaya koyacak çalışmalara ihtiyaç vardır.
Dinin, siyasetin yapılanması/uygulanması üzerindeki etkisi
Müslim-gayrimüslim ilişkileri
Devlet ve toplum
Müslim/gayrimüslimlerin dini hayatları
İhtidalar-irtidatlar
Muhalif hareketler
Vakıflar ve toplumsal yapıdaki yeri
2. Siyaset ve Hukuk
Siyaset, Osmanlı tarihinin en fazla ilgi gören alanlarından birisi olmakla birlikte, yönetim yapısı ve merkez-taşra teşkilatına dair modern tarih yaklaşımlarına uygun yeni çalışmaların yapılmasına ihtiyaç vardır. Bununla beraber Osmanlı idari örgütlenmesi ve toplumsal ilişkiler başta olmak üzere, birçok meselenin anlaşılması için Osmanlı hukuk sisteminin teori ve pratiğinin de araştırılması önemlidir. Bu çerçevede, siyaset ve hukuk alanlarına dair özgün çalışmaların yapılması Osmanlı araştırmalarına ciddi katkılar sağlayacaktır.
Yönetim
İdari ve bürokratik yapı
Hukuk düşüncesi ve uygulamaları
Klasik-modern dönemdeki hukuki ve siyasi değişimler
3. Ekonomi
Osmanlı Devleti, siyasal gelişimine paralel bir “İmparatorluk ekonomisi” oluşturmuştur. Bu ekonominin dayandığı tarım ve ticaret gibi temel sektörlerin yanı sıra, para ve kredi ilişkileri gibi henüz yeterince irdelenmemiş alanların da ele alınması gerekmektedir. Söz konusu ekonomik yapının işleyişinin ortaya konulması, Osmanlı medeniyetinin bütüncül ve sıhhatli bir şekilde kavranmasına büyük ölçüde katkı sağlayacaktır.
Üretim-tüketim ilişkileri
Mali-finansal yapı
Ticari yapının işleyişi
Uluslararası ticaret
Madencilik
4. Ordu ve Savaş
Kuruluşundan itibaren devrin en güçlü ordularından biri olan Osmanlı ordusu, imparatorluk yapısının da merkezinde yer almaktaydı. Bu sebeple ordu, devlet yapısındaki mevcut durumun muhafaza edilmesinde veya dönüşümünde belirleyici olmuştu.
Ordu, dolayısıyla da savaş, Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik, siyasi, askeri ve toplumsal yapısını yakından ilgilendiren bir alandır. Son yıllara kadar sadece siyasi yanıyla incelenen bu konunun ekonomik, teknolojik, lojistik, toplumsal, psiko-sosyal vs. boyutlarıyla incelenmesi beklenmektedir.
Ordu teşkilatı
Sefer organizasyonu
Savaş sanayi
Savaş-ekonomi ilişkisi
Osmanlı donanması
5. Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi
Osmanlıların uluslararası ilişkileri göz önüne alındığında, konunun zengin bir malzeme birikimine sahip olduğu görülür. Bu bağlamda, Osmanlı İmparatorluğu’nun uluslararası ilişkileri ve bunların yönetilme vasıtası olan diplomasi gelenekleriyle alakalı çalışmaların alana önemli katkılar yapması beklenmektedir.
Dış politika
Ahitnameler ve antlaşmalar
Elçilikler
Güvenlik ve istihbarat
6. Tarih, Kültür ve Sanat
Osmanlı dönemi kültür ve sanat etkinlikleri müşterek bir medeniyet oluşumunun göstergeleri olarak algılanabileceği gibi, döneminin dünyaya ve varlığa bakışının aynası niteliğini de taşımaktadır. Bu bağlamda mimari, müzik, edebiyat, minyatür/resim, yazı sanatı, mutfak kültürü, giyim-kuşam gibi pek çok alanda Osmanlı estetik anlayış ve duyarlılığını yansıtan özgün çalışmalar beklenmektedir.
Mimari
Müzik
Spor
Dil ve Edebiyat
Folklor
Geleneksel ve modern sanatlar
7. Bilim, Teknoloji ve Düşünce
Bilim, teknoloji ve düşünce, Osmanlı medeniyeti çalışmalarında en çok ihmal edilen alanlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda Osmanlıların devraldığı düşünsel, bilimsel ve teknolojik miras ve bu mirasa yönelik katkılarının incelenmesi; Osmanlı düşünce yapısının tarihsel seyrinin ve diğer kültürlerle etkileşiminin araştırılması, Batı bilim ve teknolojisinin transferi ve bunun sonuçlarının değerlendirilmesi beklenmektedir.
Felsefe, kelam ve tasavvuf düşüncesi
Fen bilimleri
Tıp bilimleri
Teknoloji üretimi (endüstriyel, askeri vs.)
Kültürel/entelektüel etkileşimler
8. Eğitim
Osmanlı İmparatorluğu, hem toplumun ortak değerler etrafında toplanmasını sağlama hem de devlet kademelerinin ihtiyacını karşılamayla ilgili hedefini eğitim yoluyla gerçekleştirmiştir. Bu bağlamda, klasik dönemde kurulmuş olan Enderun, medreseler, sıbyan mektepleri ve teknik eğitime yönelik resmi kurumların teşkilat yapısı ve eğitim programları; tekke, esnaf örgütlenmeleri gibi kurumların eğitime katkıları; modern eğitim kurumlarının ortaya çıkışıyla eğitimde yaşanan köklü değişiklikler önemli araştırma konularını oluşturmaktadır.
Klasik-modern eğitim kurum ve organizasyonları
Teknik eğitim
Klasik ve modern dönemde hoca-öğrenci haraketliliği
Eğitim düzenlemeleri
9. Sağlık
Osmanlı sağlık tarihi, nispeten iyi incelenmiş bir alan olmakla beraber hâlâ cevaplanmamış pek çok soru içermektedir. Bu bağlamda, klasik ve modern dönemlerdeki sağlık algısının; teşkilat yapısının, devletin sağlık sorunlarına yönelik yaklaşımlarının ve oluşturduğu sağlık politikasının; modern tıbbın Osmanlıya girişiyle sağlık alanında yaşanan değişimlerin ortaya konulması beklenmektedir.
Sağlık algısı
Sağlık teşkilatı
Sağlık politikaları
Halk tıbbı
Hastalıklar